ძიება / Search Results

15/09/2023 ავტორი: ირინა დათაშვილი #datashvil ბრაზილიაში გავრცელებულ ერთ ჩვეულებრივ მცენარეში მეცნიერებმა კანაბიდიოლი აღმოაჩინეს, კანაფში არსებული ნაერთი, რომელსაც CBD-ს უწოდებენ. მკვლევართა ჯგუფმა CBD-ს მცენარე Trema micrantha-ს ნაყოფსა და ყვავილებში მიაგნო. ეს ბუჩქი ბრაზილიის უმეტეს ნაწილში იზრდება და ხშირად სარეველად მიიჩნევა. CBD სულ უფრო ხშირად გამოიყენება ისეთ მდგომარეობათა სამკურნალოდ, როგორიც არის ეპილეფსია, ქრონიკული ტკივილი და მღელვარება. წარმოადგენს კანაფის ერთ-ერთ მთავარ აქტიურ ნაერთს. კანაფის მეორე მთავარი ნაერთია ტეტრაჰიდროკანაბინოილი — ნივთიერება, რომელიც მომხმარებლებს ამაღლებულ განწყობაზე აყენებს. სამედიცინო მკურნალობაში ამ ნაერთის ეფექტიანობა ჯერ კიდევ კვლევის საგანია. რიო-დე-ჟანეიროს ფედერალური უნივერსიტეტის მოლეკულური ბიოლოგის, როდრიგუ მოურა ნეტუს განცხადებით, ქიმიური ანალიზებით დადგინდა, რომ Trema micrantha შეიცავს CBD-ს, მაგრამ არა THC-ს, რაც CBD-ს ახალი, უხვი წყაროს შესაძლებლობას აჩენს, რომელსაც არ ექნება დაბრკოლებები კანონის და მარეგულირებლების მხრიდან. „ეს გახლავთ კანაფის გამოყენების ლეგალური ალტერნატივა. მცენარე მთელ ბრაზილიაში იზრდება და ის კანაბიდიოლის მარტივი და იაფი წყარო იქნება“, — ამბობს იგი. მისი განცხადებით, CBD მეცნიერებმა ასევე აღმოაჩინეს ტაილანდში, მონათესავე მცენარეში. ნეტუს კვლევა სამეცნიერო ჟურნალში ჯერ არ გამოუქვეყნებია და ამბობს, რომ კვლევის მასშტაბის გაზრდას გეგმავს, რათა გამოავლინოს მცენარე Trema micrantha-დან CBD-ს მოპოვების საუკეთესო მეთოდი და შეისწავლოს მისი ეფექტიანობა იმ პაციენტებში, რომლებსაც ამჟამად სამედიცინო კანაფით მკურნალობენ. მომზადებულია Agence France-Presse-ის მიხედვით. Professor Giorgi Pkhakadze, MD, MPH, PhD #drpkhakadze #გიორგიფხაკაძე #accreditationge Профессор Гиорги Пхакадзе. #ПрофессорПхакадзе https://youtube.com/@drpkhakadze წყარო: https://1tv.ge/news/kanafis-ert-erti-naerti-mecnierebma-sruliad-skhva-mcenareshi-aghmoachines-1tvmecniereba/?fbclid=IwAR0o7IQK7jMT2cT8FAKpWr-da2D1QNsbf34htribZadSfpsTusndZQmSWSI

15/09/2023 ავტორი: ირინა დათაშვილი #datashvil დედამიწის კლიმატის ევოლუცია მრავალ კომპონენტს მოიცავს. ახალი კვლევა აჩვენებს, რამდენად კრიტიკულია ოზონის შრე დედამიწის ზედაპირის ტემპერატურისთვის. ოზონის შრის გარეშე, ჩვენი პლანეტა 3,5 კელვინით უფრო ცივი იქნებოდა. დედამიწის საერთო საშუალო ტემპერატურის სტაბილიზებასა და დადგომაში მრავალი უკუკავშირი და იძულებითი მექანიზმია ჩართული. ყველაზე მარტივ სურათში, ჩვენ მზისგან რადიაციას ვიღებთ. ამ რადიაციის გარკვეულ ნაწილს ატმოსფეროს ზედა ნაწილი ირეკლავს, დანარჩენი კი ქვემოთ მოდის. მის ნაწილს ჰაერი და მიწა შთანთქავს. დანარჩენ რადიაციას დედამიწის ზედაპირი აირეკლავს. მისი უდიდესი ნაწილი უკან, კოსმოსში გარბის, მაგრამ მის გარკვეულ ნაწილს ხელახლა შთანთქავს ატმოსფერო და წარმოქმნის სათბურის ეფექტს, რაც პლანეტის ზედაპირს ათბობს; ამის გარეშე ეს შეუძლებელი იქნებოდა. თუმცა, ასეთი სურათი ზედმეტად მარტივია. რეალობაში, ჩვენი ტემპერატურა და კლიმატი დამოკიდებულია ყველაფერზე, ატმოსფეროში სხვადასხვა მოლეკულის რაოდენობით დაწყებული, ოკეანისა და ატმოსფეროს ცირკულირების სისტემებით დამთავრებული. მიუხედავად იმისა, რომ დედამიწის ატმოსფეროს ზედა ნაწილში არსებული ოზონის შრე კრიტიკულად მნიშვნელოვანია მზის ულტრაიისფერი რადიაციის დასაბლოკად, დედამიწის კლიმატის შემსწავლელ კლიმატურ მოდელთა უმეტესობა ოზონის როლს უგულებელყოფდა. თუმცა, ახალ კვლევაში მეცნიერებმა ოზონის შრის გავლენა შეისწავლეს. ოზონის შრე დედამიწას ყოველთვის არ ჰქონდა. სიცოცხლის აღმოცენებამდე, ჩვენს ატმოსფეროში ოზონი თითქმის არ იყო. ოზონის მინიმალური შრის წარმოსაქმნელად, დედამიწას მილიარდობით წელიწადი დასჭირდა. მხოლოდ შედარებით ბოლო პერიოდში მოხდა მისი სტაბილიზება და იმ სისქის მიღწევა, რაც დღეს აქვს. მიუხედავად იმისა, რომ დედამიწის ატმოსფეროში საკმაო ოდენობით არსებული მოლეკულური ჟანგბადი კლიმატში მცირე როლს ასრულებს, ამას ვერ ვიტყვით ოზონზე. ოზონის შრის გავლენის შესასწავლად, მკვლევრებმა დედამიწის კლიმატის სიმულაციათა კრებული გამოიყენეს. ატმოსფეროს ზედა ნაწილში მათ ოზონის რაოდენობა შეცვალეს და დედამიწის ტემპერატურას წონასწორობის (ეკვილიბრუმი) მიღწევის საშუალება მისცეს. აღმოჩნდა, რომ ოზონის არსებობას პლანეტის ზედაპირის ტემპერატურაზე გათბობის ეფექტი აქვს და მას საშუალოდ დაახლოებით 3,5 კელვინით ზრდის. ოზონის შრე რომ გაქრეს, ამას ჩვენს კლიმატზე კატასტროფული გავლენა ექნება. ოზონის არარსებობის ძირითადი ეფექტი იქნებოდა ზედა სტრატოსფეროს გაციება. ცივი აირი ბევრ ტენს ვერ იჭერს და შესაბამისად, სტრატოსფერო მშრალი გახდება. წყლის ორთქლი მნიშვნელოვანი სათბურის აირია და მის გარეშე, დედამიწის მთლიანი სათბურის ეფექტი შემცირდება. დედამიწის ტემპერატურის ცვლილების გარდა, ოზონის არარსებობას მნიშვნელოვანი გავლენა ექნება ჩვენს ზოგად კლიმატზეც. ოზონის არარსებობა და ამის გამო სტრატოსფეროს გაციება ასევე გამოიწვევს ატმოსფეროს ამ შრის დესტაბილიზაციას, რაც ხელს შეუშლის ღრუბლების წარმოქმნას. შედეგად, ღრუბლები მხოლოდ დედამიწის დაბალ და მაღალ განედებზე გამოჩნდება. ამას გარდა, ზოგიერთი ჭავლური ნაკადი ეკვატორთან გაძლიერდება, პოლუსების სიახლოვეს კი შესუსტდება. ამას დრამატული შედეგები ექნება ამინდის სეზონურ მახასიათებლებზე ყველა განედზე. დედამიწის ატმოსფერო მდიდარი, კომპლექსური სისტემაა; ეს კვლევა აჩვენებს, რომ ყველა კომპონენტი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს. კვლევა ხელმისაწვდომია რეცენზირებამდელ სერვერზე arXiv. მომზადებულია Universe Today-ს მიხედვით. Professor Giorgi Pkhakadze, MD, MPH, PhD #drpkhakadze #გიორგიფხაკაძე #accreditationge Профессор Гиорги Пхакадзе. #ПрофессорПхакадзе https://youtube.com/@drpkhakadze წყარო: https://1tv.ge/news/ra-gavlena-aqvs-dedamiwaze-ozonis-shres-ra-iqneboda-mis-gareshe-akhali-kvleva-1tvmecniereba/?fbclid=IwAR1CxEzKTdBKtM8Os-Ys3gppZjRWfF9Amd_84LaVhpunCvv346ja1XgoFnk

15/09/2023 ავტორი: ირინა დათაშვილი #datashvil დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო ინფორმაციას ავრცელებს: „საგანგებო სიტუაციების კოორდინაციისა და გადაუდებელი დახმარების ცენტრის თანამშრომელთა ხელფასი კვლავ იზრდება. ოქტომბრიდან, სასწრაფო სამედიცინო დახმარების ბრიგადის წევრებისა და ცენტრალური სადისპეტჩეროს ხელფასი 10 %-ით გაიზრდება. ცვლილებები თანამშრომელთა სამუშაო პირობების გაუმჯობესებასა და მათთვის, ღირსეული სამუშაო გარემოს შექმნას ისახავს მიზნად. ოქტომბრიდან, გაზრდილ ხელფასს, 4 ათასამდე თანამშრომელი მიიღებს. სასწრაფოს ექიმის ხელფასი, თვეში, საშუალოდ, 8 მორიგეობის შემთხვევაში, 2184 ლარი გახდება, რეფერალის ექიმის - 2536₾, პარამედიკოსის - 2184₾, მოტომედიკოსის - 2184₾, უმცროსი ექიმის - 1800₾, ექთნის- 1664₾, მძღოლის - 1520₾, დისპეტჩერის - 1392₾, ჰოსპიტალიზაციის მენეჯერის - 1648₾, ცვლის უფროსის - 2560₾, ცვლის უფროსის მოადგილის -2128₾, ოპერატორის -1024₾ . აღსანიშნავია, რომ სახელფასო ანაზღაურება, 2024 წლიდან, დამატებით 10 %-ით, ისევ გაიზრდება. უკვე გაუმჯობესდა საგანგებო სიტუაციების კოორდინაციისა და გადაუდებელი დახმარების ცენტრის თანამშრომელთა ჯანმრთელობის დაზღვევა. 2023 წელს, საგანგებო სიტუაციების კოორდინაციისა და გადაუდებელი დახმარების ცენტრი, მინდელის ქუჩაზე, ახლად გარემონტებულ შენობაში გადავიდა და მუშაობას ახალ სამუშაო გარემოში აგრძელებს“ Professor Giorgi Pkhakadze, MD, MPH, PhD #drpkhakadze #გიორგიფხაკაძე #accreditationge Профессор Гиорги Пхакадзе. #ПрофессорПхакадзе https://youtube.com/@drpkhakadze

15/09/2023 ავტორი: ირინა დათაშვილი #datashvil მიუხედავად იმისა, რომ კოვიდ პანდემია ოფიციალურად დასრულდა 2023 წლის მაისში, დაავადება კვლავ საფრთხეს უქმნის გლობალურ ჯანმრთელობას. ამრიგად, მსოფლიოში ამჟამად გავრცელებულია კორონავირუსის EG.5-ის ახალი ვარიანტი „ერისი“, ხოლო ვარიანტი BA.2.86 „Pirola“ მუტაციების დიდი რაოდენობის გამო მეთვალყურეობის ქვეშ იმყოფება. მაგრამ სოციალურ ქსელებში ამტკიცებენ, რომ კორონავირუსის ვარიანტი EG.5 საერთოდ არ არსებობს და მედია მხოლოდ პანიკას იწვევს. და ისიც, რომ BA.2.86 უფრო საშიშია იმ ადამიანებისთვის, რომლებიც უკვე აცრილი არიან. მიუხედავად ვაქცინაციისა და ბუნებრივი ინფექციის გზით მოსახლეობის იმუნიტეტის განვითარებისა, ასევე სწრაფი დიაგნოსტიკისა და ეფექტური მკურნალობისა, კორონავირუსი აგრძელებს მიმოქცევას მსოფლიოს ყველა ქვეყანაში, ის აგრძელებს ადამიანების მკვლელობას და მუდმივად იცვლება, - განაცხადა ჯანდაცვის მსოფლიო ხელმძღვანელმა, ადჰანომ გებრეიესუსმა. მიუხედავად იმისა, რომ Covid-ის მძიმე ან ფატალური ფორმების განვითარების რისკი, მისი თქმით, დღეს გაცილებით დაბალია, ვიდრე ერთი წლის წინ. კორონავირუსის ვარიანტი EG.5 პირველად 2023 წლის თებერვალში აღმოაჩინეს და 1 სექტემბრის მდგომარეობით ის უკვე 57 ქვეყანაში იყო აღმოჩენილი. საერთო ჯამში, ჯანმო-მ ახლა შეიყვანა კორონავირუსის შვიდი ვარიანტი, რომელიც იწვევს COVID-19-ს, სიაში - „მონიტორინგის ქვეშ მყოფი ვარიანტები“ და სამი - „საინტერესო ვარიანტების“ სიაში. თავდაპირველად EG.5 მოხვდა პირველ სიაში, მაგრამ მისი სწრაფი გავრცელების გამო მეორეში გადავიდა. ორგანიზაცია აღნიშნავს, რომ გლობალურად შეინიშნება EG.5-ის პროპორციის სტაბილური ზრდა ვირუსის სხვა ვარიანტებთან შედარებით. უცხოური მედიის ცნობით, ეს შეიძლება აიხსნას მუტაციით, რომელიც საშუალებას აძლევს EG.5-ს თავი აარიდოს ანტისხეულებს, რომლებიც წარმოიქმნება ვირუსისა და ვაქცინის ადრინდელი ვარიანტების საპასუხოდ. თუმცა, EG.5-ის მიერ გლობალური პოპულაციისთვის გამოწვეული რისკი დაბალია, ისევე როგორც სხვა ამჟამად მოცირკულირე VOI ვარიანტების მსგავსად. თუმცა, მისი გავრცელებისა და იმუნიტეტის დაძლევის უნარის გამო, EG.5 შეიძლება გამოიწვიოს შემთხვევების ზრდა და გახდეს დომინანტი ზოგიერთ ქვეყანაში ან თუნდაც მთელ მსოფლიოში, აღნიშნავს ჯანმო. EG.5 ჯერ კიდევ არ არის ფართოდ გავრცელებული ჩვენს ქვეყანაში, მაგრამ მასთან დაკავშირებული COVID-19-ით ეპიდემიოლოგიური მდგომარეობის გართულების რისკები კვლავ არსებობს. დაავადების სიმპტომები იგივეა, რაც კორონავირუსის წინა ვარიანტებისთვის: ხველა, სურდო, ცხელება, ყელის ტკივილი და გულმკერდის შებოჭილობა. ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ ადრე ვაქცინირებული ადამიანები, სავარაუდოდ, უფრო მგრძნობიარენი არიან კორონავირუსის ახალი ვარიანტის მიმართ BA.2.86 „Pirola“ სავარაუდოდ ფართოდ გავრცელდა აშშ-ს ჯანდაცვის დეპარტამენტის დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრის (CDC) განცხადების გამოქვეყნების შემდეგ. მოხსენებაში რეალურად იგულისხმება ის, რომ BA.2.86 ითვლება, რომ უფრო შეუძლია, ვიდრე სხვა კორონავირუსული ვარიანტები გამოიწვიოს COVID-19 მათში, ვისაც ადრე ჰქონდა ეს დაავადება ან იყო ვაქცინირებული. ეს გამოწვეულია მუტაციების დიდი რაოდენობით. ისინი საშუალებას აძლევს BA.2.86-ს თავი აარიდოს ანტისხეულებს, რომლებიც ორგანიზმმა წარმოქმნა ვირუსის ან ვაქცინის ადრინდელი ვარიანტების საპასუხოდ. თუმცა, ამერიკულმა დეპარტამენტმა აღნიშნა, რომ BA.2.86-ის ნიმუშები ჯერ კიდევ შეუსწავლელია, ამიტომ ნაადრევია საუბარი მის გავლენაზე იმუნიტეტზე. მოგვიანებით, CDC-მ განმარტა, რომ ანტისხეულები, რომლებიც წარმოიქმნება ვაქცინაციის ან ავადმყოფობის დროს, სხეულის იმუნური სისტემის მხოლოდ ნაწილია და მის სხვა ნაწილებს ვირუსის ევოლუცია ნაკლებად აზარალებს. ასე რომ, სავარაუდოა, რომ მათი აქტივობა BA.2.86-ის მიმართ არ შემცირდება. საერთო ჯამში, ანტისხეულების არსებობა SARS-CoV-2-ის სხვა ვარიანტების მიმართ ვაქცინაციის, წინა ინფექციის ან ორივეს შემდეგ, სავარაუდოდ იცავს მძიმე დაავადებისგან, რომელიც შეიძლება გამოიწვიოს ახალმა ვარიანტმა. კორონავირუსის ვარიანტი EG.5 არსებობს და ვრცელდება მთელ მსოფლიოში. ისევე როგორც BA.2.86, რომლის ზემოქმედება კორონავირუსის წინააღმდეგ არსებულ იმუნიტეტზე ჯერ კიდევ შესასწავლია. ჯანმო კვლავ თვლის COVID-19-ს საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის გლობალურ საფრთხედ და მოუწოდებს ქვეყნებს, გააძლიერონ მეთვალყურეობა და ინფორმაციის გაზიარება ახალი კორონავირუსის შტამების გავრცელებით გამოწვეული რისკის შესაფასებლად. Professor Giorgi Pkhakadze, MD, MPH, PhD #drpkhakadze #გიორგიფხაკაძე #accreditationge Профессор Гиорги Пхакадзе. #ПрофессорПхакадзе https://youtube.com/@drpkhakadze წყარო: https://www.primetime.ge/news/jandacva/martalia-tu-ara-rom-koronavirusis-akhali-shtamebi-ufro-sashishia-vaqtsinirebuli-adamianebistvis

15/09/2023 ავტორი: ირინა დათაშვილი #datashvil ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ნახევრად დამოუკიდებელ კომიტეტში აცხადებენ, რომ როგორც მათ განსაზღვრეს, პოპულარულ ხელოვნურ დამატკბობელი ასპარტამს, რომელიც ათასობით პროდუქტში გვხვდება, მათ შორის გაზიან სასმელებსა და უშაქრო საღეჭ რეზინებში, „ადამიანისთვის შესაძლო კანცეროგენის“ კატეგორია უნდა მიენიჭოს. თუმცა, რამდენად საგანგაშოდაც არ უნდა ჟღერდეს ეს განცხადება, სულაც არ ნიშნავს იმას, რომ გაზიანი სასმელები კიბოს იწვევს. საქმე ის არის, რომ ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის კიბოს კვლევების საერთაშორისო სააგენტოს (IARC) მიერ მიმოხილული ზოგიერთი კვლევა აჩვენებს, რომ შეიძლება არსებობდეს კავშირი ასპარტამსა და ღვიძლის კიბოს შორის. თუმცა, ასეთი დასკვნა საბოლოო არ არის, როგორც ეს თუნდაც აზბესტისა და თამბაქოს შემთხვევაშია. ასპარტამი ერთ-ერთ ყველაზე კარგად შესწავლილ საკვებ დანამატად მიიჩნევა არსებულთა შორის. მრავალი მარეგულირებელი ორგანო, მათ შორის, აშშ-ის სურსათისა და მედიკამენტების ადმინისტრაცია გამუდმებით აღნიშნავს, რომ გარკვეული მითითებების ფარგლებში გამოყენებისას, ასპარტამი ადამიანებისათვის უსაფრთხოა. უფრო მეტიც, ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ცალკე კომიტეტმა ასევე ჩაატარა ასპარტამის რისკების შეფასება და აცხადებს, რომ ორგანიზაციის საკუთარი სახელმძღვანელო შეცვლას არ საჭიროებს. ზოგიერთი მეცნიერი და საკვებისა და სასმლის მწარმოებელი შიშობს, რომ ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ „შესაძლო კანცეროგენურის“ იარლიყი მომხმარებლებს დააბნევს. თუმცა, სააგენტო იმედოვნებს, რომ ეს ფაქტი მეცნიერებს ასპარტამისა და კიბოს შესაძლო რისკის უფრო მეტად შესწავლისკენ უბიძგებს. არაალკოჰოლურ სასმელთა ინდუსტრიის წარმომადგენელი ასოციაცია American Beverage განცხადებაში აღნიშნავს, რომ „სამეცნიერო და მარეგულირებელ საზოგადოებაში არსებობს ფართო კონსენსუსი, რომ ასპარტამი უსაფრთხოა. ასეთ დასკვნამდე მრავალჯერ მივიდნენ სურსათის უვნებლობის სააგენტოები მთელ მსოფლიოში“. აშშ-ის სურსათისა და მედიკამენტების ადმინისტრაცია (FDA) გადაწყვეტილებას ეხმიანება და არ ეთანხმება IARC-ის დასკვნას ასპარტამის შესაძლო კანცეროგენურობის შესახებ. სააგენტო აღნიშნავს, რომ პრობლემა იმ კვლევებში მდგომარეობს, რომლებზე დაყრდნობითაც მივიდა კომიტეტი ასეთ დასკვნამდე. რა არის ასპარტამი? ასპარტამი მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე ხშირად გამოყენებული ხელოვნური დამატკბობელია. უკვე ათწლეულებია, რაც ის ბაზარზეა. კალორიების კონტროლის საბჭო — საერთაშორისო ასოციაცია, რომელიც დაბალ და შეზღუდული რაოდენობის კალორიების სურსათისა და სასმელების ინდუსტრიას წარმოადგენს, აღნიშნავს, რომ გლობალურად ასპარტამი დაახლოებით 6000 პროდუქტში გვხვდება. ასპარტამი შეიძლება შეგხვდეთ ისეთ პროდუქტებშიც, რომლებშიც ვერც კი წარმოიდგენთ. მაგალითად, კბილის პასტებსა და მედიკამენტებში. როგორც წესი, მის შემცველ პროდუქტებს აწერია „დიეტური“ ან „უშაქრო“. ასპარტამს შეიცავს უშაქრო გაზიანი სასმელები, ყავის დამატკბობლები და ზოგიერთი წვენი. საკვებში ასპარტამი ხშირად გვხვდება დაბალკალორიულ ნაყინებში, ჟელატინში; ასევე უშაქრო საღეჭ რეზინებში. ჯერ კიდევ მაისში, ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ განაცხადა, რომ ადამიანები წონის კონტროლის მიზნით ხელოვნურ დამატკბობლებს არ უნდა დაეყრდნონ. მიუხედავად ამისა, ასპარტამი ხშირად გამოიყენება „დიეტურ“ სასმელებში, რადგან მას შაქარზე გაცილებით ნაკლები კალორია აქვს. შედარებისათვის, ასპარტამი შაქარზე დაახლოებით 200-ჯერ უფრო ტკბილია და შესაბამისად, პროდუქტებში ბევრის დამატება საჭირო არ არის. მაგალითად, ერთი პაკეტი ყავის დამატკბობელი დაახლოებით იმდენ კალორიას შეიცავს, რამდენსაც ორი ჩაის კოვზი ჩვეულებრივი შაქარი. პაკეტში 4 კალორიაა, მაგრამ ორ ჩაის კოვზში 32 კალორია. თავდაპირველი დაბნეულობა ასპარტამის ირგვლივ გამოჩენისას, ასპარტამმა გარკვეული დაბნეულობა გამოიწვია. 1974 წელს, აშშ-ის სურსათისა და მედიკამენტების ადმინისტრაციამ (FDA) ასპარტამი ზოგიერთ საკვებსა და სასმელში გამოსაყენებლად დაამტკიცა; თუმცა, გადაწყვეტილება რამდენიმე წლით შეჩერდა გარკვეული ურთიერთგამომრიცხავი კვლევებისა, მისი დამტკიცების მიზნებისა და თავად თავდაპირველი კვლევების გარშემო არსებული კითხვების გამო. ზოგიერთი მკვლევარი შეშფოთებული იყო, რადგან ცხოველებზე ჩატარებულმა ადრეულმა კვლევებმა აჩვენა, რომ ასპარტამი ვირთხებში შეიძლება თავის ტვინის სიმსივნეს იწვევდეს. 1981 წელს, ყოვლისმომცველი კვლევა-ძიების შემდეგ, FDA-მ ასპარტამის მშრალ საკვებში გამოყენების ნებართვა გასცა. იმავე წელს, ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის საკვები დანამატების ექსპერტთა კომიტეტმა მისი მიღების დაშვებული დღიური პარამეტრები განსაზღვრა. ასპარტამის სახელმძღვანელო ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის სახელმძღვანელო 1981 წლის შემდეგ არ შეცვლილა: დღეში მაქსიმუმ 40 მილიგრამი ასპარტამი სხეულის ერთ კილოგრამზე. აშშ-ში რეკომენდებული ოდენობა ცოტა მაღალია: 1983 წელს, FDA-მ ეს მაჩვენებელი სხეულის ყოველ კილოგრამზე 50 მილიგრამით განსაზღვრა. ამდენის მოსახმარებლად, ადამიანმა ძალიან ბევრი გაზიანი სასმელი ან ასპარტამის შემცველი ძალიან ბევრი საკვები უნდა ჭამოს. American Beverage-ის განცხადებით, დიეტური სასმელები ქილაში საშუალოდ 100 მილიგრამ ასპარტამს შეიცავს. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის რეკომენდაციის მიხედვით გამოდის, რომ ადამიანმა, რომელიც 83 კილოგრამს იწონის, შეიძლება დღეში 33 ქილა გაზიანი სასმელი დალიოს და ამით ზღვარს არ გადააჭარბოს. ამერიკული რეკომენდაციის მიხედვით კი მას დღეში 40-მდე ქილის დალევა შეუძლია. როგორია კლასიფიკაციის პროცესი ჯანმრთელობაზე ასპარტამის შესაძლო გავლენა ასობით კვლევაშია შესწავლილი. მიუხედავად იმისა, რომ ყოველი კვლევა მას უსაფრთხოდ მიიჩნევს, მეცნიერების წინსვლასთან ერთად, FDA და სხვა მარეგულირებელი ორგანოები ხელახლა აფასებენ, თუ ზუსტად რამდენად უსაფრთხოა ის. ახალი მიმოხილვა პირველია, რომელიც ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის კიბოს ექსპერტთა დამოუკიდებელმა საბჭომ ჩაატარა; მათ გადაწყვიტეს, ოფიციალურად მიმოეხილათ წლების განმავლობაში შეგროვებული მტკიცებულებები. ასეთ საქმიანობას ეწევა და საფრთხეების შეფასება ახდენს ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის კიბოს კვლევის დანაყოფი, IARC. კომიტეტი ამოწმებს ქიმიურ ნივთიერებებს, ვირუსებსა და საკვებ დანამატებს, რათა განსაზღვროს, ხომ არ არის რომელიმე მათგანი კიბოს გამომწვევი. ასეთ მიმოხილვებს ის ხუთწლიანი ციკლებით ატარებს. 2015 წელს, ისეთი დამუშავებული ხორცი, როგორიც სოსისებსა და ჰოთდოგებშია, საბჭომ იმავე კატეგორიაში მოაქცია, რაშიც არის სიგარეტი. ასპარტამის მიმოხილვისთვის, კომიტეტმა შეისწავლა ლაბორატორიული მონაცემები, როგორც ცხოველებზე, ისე ადამიანებზე ჩატარებული კვლევების. 2022 წელს საფრანგეთში 100 000 ადამიანზე ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ ადამიანებს, რომლებიც ბევრი ხელოვნური დამატკბობლის შემცველ საკვებსა და სასმელს მოიხმარდნენ, კიბოს ოდნავ მაღალი რისკი ჰქონდათ, ვიდრე მათ, ვინც უფრო ნაკლებ დამატკბობელს მოიხმარდნენ. კვლევა დაკვირვებითი იყო და შესაბამისად, ვერ განსაზღვრავს, იყო თუ არა კიბოს უფრო მაღალი რისკის მიზეზი დამატკბობლები. ამას გარდა, კვლევა ეფუძნებოდა თხოვნას ადამიანთა მიმართ, ჩაეწერათ, რას სვამდნენ და მიირთმევდნენ; ასეთი თვითმოხსენებითი კვლევები კი ზოგჯერ ნაკლებად დამაჯერებლად მიიჩნევა. 2020 წელს თაგვებსა და ვირთხებზე ჩატარებულ კვლევაში ხელახლა გააანალიზეს იტალიის რამაზინის ინსტიტუტის კვლევა და დაადგინეს, რომ ცხოველებში ასპარტამი ლეიკემიასა და ლიმფომას იწვევდა. თუმცა, მეცნიერები შენიშნავენ, რომ ადამიანები არც თაგვები არიან და არც ვირთხები; ამავე დროს, ტოქსიკოლოგიის ეროვნული პროგრამის ფარგლებში ცხოველებში ასპარტამის კვლევების უმეტესობაში კიბოსთან კავშირი ვერ დადგინდა. ჯამში კომიტეტმა ცხოველებზე ჩატარებული 12 კვლევა მიმოიხილა და მათი უმეტესობის შედეგი უარყოფითი იყო. ისინი, რომლებმაც კიბოსთან კავშირი აჩვენა, შეზღუდული იყო დიზაინისა და მონაცემთა ინტერპრეტაციის ხარისხის თვალსაზრისით. ადამიანებზე ჩატარებულმა ეპიდემიოლოგიურმა კვლევებმა კიბოს გარკვეულ ეფექტებს მიაგნო, მათ შორის, ღვიძლის, ძუძუსა და ლიმფომის; ასევე მე-2 ტიპის დიაბეტის ზოგიერთ ეფექტს, მაგრამ უნდა აღინიშნოს, რომ ეს კვლევები დაკვირვებითი იყო, რაც იმას ნიშნავს, რომ არ არსებობს მიზეზ-შედეგობრივი მტკიცებულება. რას ნიშნავს ეს ყოველდღიურობაში შეკითხვაზე, უნდა დავლიოთ თუ არა ასპარტამის ნაცვლად შაქრის შემცველი გაზიანი სასმელები, ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის საკვების უსაფრთხოების დეპარტამენტის დირექტორი ფრანჩესკო ბრანკა აღნიშნავს, რომ არსებობს მესამე ალტერნატივაც, მაგრამ არა კიბოს რაიმე რისკის, არამედ სიმსუქნის საშიშროების გამო. „უბრალოდ წყალი დალიეთ. მნიშვნელოვანია, რომ შეამციროთ ტკბილი სასმელი და საჭმელი, მიუხედავად იმისა, ხელოვნურ დამატკბობელს შეიცავს ისინი თუ შაქარს“, — ამბობს ბრანკა. ბრანკა იქვე აღნიშნავს, რომ ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია პატარა ბავშვებისთვის, რომლებიც ზედმეტად ბევრ ტკბილ პროდუქტებს მოიხმარენ. ნებისმიერ ტკბილზე უარის თქმა ჯანსაღი არჩევანია. ზოგიერთი მეცნიერი, რომელიც ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის გადაწყვეტილებაში ჩართული არ ყოფილა, შეშფოთებული არიან, რადგან რაიმესთვის შესაძლო კანცეროგენის დარქმევამ შეიძლება ხალხი ზედმეტად შეაშფოთოს. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ასეთი გადაწყვეტილების შემდეგ, აშშ-ის სურსათისა და მედიკამენტების ადმინისტრაციას (FDA) ასპარტამის შესახებ საკუთარი გადაწყვეტილების გადახედვის ვალდებულება არ აქვს, მაგრამ აშშ-ის დებულების თანახმად, საკვები დანამატებისგან კიბოს რისკი მიუღებელია, რამხელაც არ უნდა იყოს ის. „არ აქვს მნიშვნელობა, რამდენად დიდი იქნება რისკი ან პატარა, ეს კანონია. ვფიქრობ, ამაზე ყველამ სერიოზულად უნდა ილაპარაკოს“, — ამბობს საკვები დანამატების მკვლევარი თომას გალიგანი. მომზადებულია CNN-ის მიხედვით. Professor Giorgi Pkhakadze, MD, MPH, PhD #drpkhakadze #გიორგიფხაკაძე #accreditationge Профессор Гиорги Пхакадзе. #ПрофессорПхакадзе https://youtube.com/@drpkhakadze წყარო: https://1tv.ge/news/jandacvis-msoflio-organizaciam-khelovnuri-damatkbobeli-aspartami-kibos-shesadzlo-mizezad-gamoackhada-1tvmecniereba/?fbclid=IwAR1DxrfiCWWEDUD2-DHVBkxefzTfO8a_eBvvs5GOyQhitfdH5TFvwXI76xI

15/09/2023 ავტორი: ირინა დათაშვილი #datashvil დედამიწის სისტემაზე ადამიანთა აქტივობის ზემოქმედებამ შეიძლება არაპროგნოზირებად ქაოსამდე მიგვიყვანოს, საიდან გამოსვლაც შეუძლებელი იქნება. ამის შესახებ ფიზიკოსთა ახალი გამოთვლები მიუთითებს. ზეგამტარობის მოდელირებისთვის შექმნილი თეორიის გამოყენებით, პორტუს უნივერსიტეტის ფიზიკოსთა ჯგუფმა აჩვენა, რომ გარკვეული წერტილის შემდეგ, დედამიწის კლიმატის წონასწორობის აღდგენას ვეღარ შევძლებთ. ადამიანის აქტივობის გარკვეულმა რაოდენობამ, დედამიწა შეიძლება ერთ დიდ სათბურად აქციოს, საიდან გამოსვლაც შეუძლებელი იქნება. „კლიმატის ცვლილების შედეგები კარგად არის ცნობილი (გვალვები, სითბური ტალღები, ექსტრემალური ფენომენები და ა. შ.). თუკი დედამიწის სისტემა ქაოსური ქცევის რეგიონში შევა, პრობლემის როგორღაც გამოსწორების ყველანაირი იმედი გაქრება“, — ამბობს ფიზიკოსი ორფეუ ბერტოლამი. უკვე რამდენიმე წელია, ამინდის ექსტრემალური მოვლენები უფრო რეგულარულად ხდება. გიზგიზებს ტყის ხანძრები, მძვინვარებს შტორმები, ტემპერატურა ახალ რეკორდებს იპყრობს. კლიმატური მეცნიერები დიდი ხანია გვაფრთხილებენ, რომ ეს ადამიანის საქმიანობის შედეგია, მაგალითად, წიაღისეული საწვავის წვის, ტყის ჩეხვისა და სოფლის მეურნეობის ზრდის. ამის გამო, გაჩნდა მოსაზრება, რომ დაიწყო ახალი გეოლოგიური ეპოქა: ანთროპოცენი — ხანა, რომელშიც ადამიანის საქმიანობამ მნიშვნელოვანი და გამოხატული გავლენა იქონია დედამიწის მთელ სისტემაზე, რომელიც შედგება გეოსფეროს, ბიოსფეროს, ჰიდროსფეროსა და ატმოსფეროსგან. ანთროპოცენი ჰოლოცენს უნდა მიჰყოლოდა, რომელიც დაახლოებით 11 700 წლის წინ დაიწყო; მეცნიერთა ვარაუდით, ანთროპოცენი დაახლოებით მე-20 საუკუნის შუა პერიოდში დაიწყო, ბირთვული ეპოქის პიკში. მკვლევართა ჯგუფის ხელმძღვანელმა, ალექს ბერნარდინიმ და მისმა კოლეგებმა ჰოლოცენიდან ანთროპოცენზე გადასვლის მოდელირება ფაზური გადასვლის სახით გადაწყვიტეს და ამის შესაბამისად გამოთვალეს მისი მომავალი ტრაექტორია. ფაზის გადასვლები ძალიან ხშირია. ეს ტერმინი აღნიშნავს, როგორ იცვლება მასალა ერთი მდგომარეობიდან მეორეში. მყარი სითხედ დნება, სითხე კი აირად გარდაიქმნება. ლითონი ნორმალური მდგომარეობიდან ზეგამტარ მდგომარეობაში გადადის. თითოეულ მათგანს აქვს გარდამტეხი წერტილი, რომელზეც წონასწორობის მდგომარეობა ღრმა გადასვლას განიცდის სხვა მდგომარეობაში. დედამიწის სისტემა მატერია არ არის, მაგრამ კვლევა აჩვენებს, რომ ფაზური გადასვლის მოდელი შეიძლება გარკვეული წარმატებით გამოვიყენოთ კლიმატის ცვლილებების პროგნოზირებისთვის. ბერნარდინიმ და მისმა კოლეგებმა გინზბურგ-ლანდაუს თეორია გამოიყენეს, რომელიც ზეგამტარობის მოდელირებისთვის არის შექმნილი და ის ანთროპოცენს მოარგეს ტემპერატურის მიხედვით, ჰოლოცენის წონასწორობის წერტილიდან დაწყებული. ახლა ადამიანის გავლენა შეზღუდულია. დედამიწას აქვს საცხოვრებელი სივრცის შეზღუდული რაოდენობა, რესურსების შეზღუდული რაოდენობა და შეზღუდულია ჩვენ მიერ მათი გამოყენების მაჩვენებელიც. ამ მაქსიმალური ტევადობის გათვალისწინებით, მკვლევრებმა გადაწყვიტეს, ანთროპოცენის ფაზური გადასვლის შესაძლო შედეგები ლოგისტიკური რუკის გამოყენებით აღეწერათ; ეს გახლავთ ინსტრუმენტი, რომლითაც შეიძლება შევისწავლოთ, რამდენად კომპლექსური შედეგები და თუნდაც ქაოსი შეიძლება განვითარდეს ამ მარტივი წერტილიდან. როგორც მათმა შედეგებმა აჩვენა, სულაც არ მივემართებით გარკვეული კლიმატური აპოკალიფსისკენ. შეიძლება მივუყვებოდეთ საკმაოდ რეგულარულ და პროგნოზირებად ტრაექტორიას, რომლის სასრული წერტილიც არის კლიმატის სტაბილიზაცია იმაზე მაღალ საშუალო ტემპერატურულ წერტილზე, რომელიც დღეს გვაქვს. ეს კი მაინც არაა კარგი, თუ გავითვალისწინებთ იმ სასიკვდილო ეფექტებს, რასაც უკვე ვხედავთ ადამიანებსა და სხვა ცხოველებზე. თუმცა, უფრო ექსტრემალურ დასასრულში, დედამიწას გაჩანაგება ემუქრება. ეს იმას ნიშნავს, რომ დედამიწის სისტემა ქაოსურ ქცევაში გადადის — ექსტრემალური სეზონური რყევები და ამინდები — რაც გამორიცხავს სისტემის მომავალი ქცევის პროგნოზირებას და შეუძლებელს ხდის მის შერბილებას. ანუ, სტაბილური კლიმატის დაბრუნება უკიდურესად რთული იქნება, თუ საერთოდ შეუძლებელი არა. „ადამიანის საქმიანობის მრავალ კომპონენტად დაყოფით, შევისწავლეთ შემთხვევა, რომლიდანაც მხოლოდ ორი კომპონენტი მიუყვება ლოგისტიკურ რუკებს და ერთმანეთთან ურთიერთქმედებს“, — წერენ მკვლევრები. მათი განცხადებით, ამ მარტივ შემთხვევაშიც კი, დედამიწის სისტემის წონასწორობის წერტილებში ქაოსური ქცევა გამოჩნდა. ასეთი შედეგი გარდაუვალი არ არის, რაც ნამდვილად გარკვეული შვებაა. თუმცა, როგორც მკვლევრები აღნიშნავენ, საჭიროა, ეს რეალური შესაძლებლობა მხედველობაში მივიღოთ კლიმატის ცვლილების შერბილებისა და დედამიწის სისტემების მართვის სტრატეგიების შესამუშავებლად. კვლევა ხელმისაწვდომია სერვერზე arXiv. მომზადებულია Live Science-ისა და ScienceAlert-ის მიხედვით. Professor Giorgi Pkhakadze, MD, MPH, PhD #drpkhakadze #გიორგიფხაკაძე #accreditationge Профессор Гиорги Пхакадзе. #ПрофессорПхакадзе https://youtube.com/@drpkhakadze წყარო: https://1tv.ge/news/fizikosta-prognozit-klimatis-cvlilebis-gamo-dedamiwa-sheidzleba-srul-qaosshi-shevides-1tvmecniereba/?fbclid=IwAR1J2JSm2CsbjrYkGI8d8BRQ1k-5DrzAGokWn9qbvY59JrHznjlC9pflm20

15/09/2023 ავტორი: ირინა დათაშვილი #datashvil გიფიქრიათ ოდესმე, როგორი იქნებოდა მსოფლიო, უცბად ყველა რომ გავქრეთ? რა მოუვა ჩვენს ნივთებს? რა დაემართება ჩვენს სახლებს, სკოლებს, უბნებს, ქალაქებს? ვინ გამოკვებავს ძაღლებს? ვინ გათიბავს ბალახს? მიუხედავად იმისა, რომ ასეთ სცენარს ხშირად ნახავთ ფილმებში, სატელევიზიო შოუებსა და წიგნებში, კაცობრიობის დასასრულის წარმოდგენა მაინც უცნაური რამ არის. ამ საკითხთან დაკავშირებით, აიოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ურბანული დიზაინის ასოცირებული პროფესორი კარლტონ ბასმაჯიანი გამოცემა The Conversation-ში წერილს აქვეყნებს. სტატია ამ წერილზე დაყრდნობით მოვამზადეთ. ზედმეტი სიჩუმე თუ მსოფლიოში ადამიანები გაქრებიან და დედამიწაზე ერთი წლის შემდეგ დაბრუნდებით, რათა ნახოთ, რა ხდება, პირველ ცვლილებას თქვენი ყურები შენიშნავს და არა თვალები. მსოფლიო დადუმებული იქნება. მიხვდებით, რამდენ ხმაურს წარმოქმნიან ადამიანები. ხმაურიანია შენობები, მანქანები, ცა. შეწყდება ყველა ეს ხმაური. შენიშნავ ამინდს. ადამიანების გარეშე ერთი წლის შემდეგ, ცა უფრო ცისფერი გახდება, ჰაერი გამჭვირვალე. ქარი და წვიმა დედამიწის ზედაპირს გაასუფთავებს; გაქრება ადამიანების წარმოქმნილი ყოველგვარი სმოგი და მტვერი. ტკბილი სახლი წარმოიდგინეთ, რომ თქვენს სახლში ერთი წელი არავინ ყოფილა. შედით შიგნით, მაგრამ იმედია, არ გწყურიათ, რადგან ონკანიდან წყალი აღარ მოედინება. წყლის სისტემები მუდმივად ტუმბვას საჭიროებს და შესაბამისად, თუ წყალმომარაგების სისტემაში აღარავინ მუშაობს, სახლებში წყალიც აღარ იქნება. თუმცა, წყალი, რომელიც მილებში იყო, როცა ყველა გაქრა, პირველი ზამთრის დადგომისას კვლავ იქ იქნება. ყინვისას ის გაიყინებოდა და მილებსაც დახეთქავდა. არ იქნება ელექტროენერგია. ელექტროსადგურები მუშაობას შეწყვეტდნენ, რადგან აღარავინ იქნებოდა მათი მომვლელი და მომმარაგებელი. ამიტომ, თქვენს სახლში ებნელება, არ იქნება სინათლე, ტელევიზორი, ტელეფონები ან კომპიუტერები. სახლში ბევრი მტვერი იქნება. სინამდვილეში, მტვერი ჰაერში მუდამ არის, მაგრამ ჰაერის კონდიცირების სისტემებისა და გამათბობლების გამო, ხშირად ვერ ვამჩნევთ. როდესაც ოთახებში შეხვალთ, მოძრაობისას იქაურობა ამტვერდება, მაგრამ მალე კვლავ ზედაპირებზე დაილექება. ეზოში დიდი ბალახი იქნება, იქამდე გაზრდილი, ვიდრე ამის საშუალებას ბუნება აძლევს. ყველგან შენიშნავთ ახალ ბალახს, რომელიც იქამდე ეზოში არასოდეს გინახავთ. ამოსული იქნება ხიდან ჩამოცვენილი თესლებიც, რადგან იქ არავინ იყო, რომ ისინი მოეგლიჯა. გარშემო ძალიან ბევრ მწერს შენიშნავთ. გახსოვდეთ, ადამიანები ყველაფერს აკეთებენ მწერების მოსაშორებლად. ჰაერსა და მიწაზე ასხამენ სპეციალურ სპრეებს. ფანჯრებში ბადეებს აბამენ. თუ ესეც არ შველის, დასდევენ და სრესენ. თუ ადამიანები ამ ყველაფერს შეწყვეტენ, მწერები დაბრუნდებიან და სრულიად თავისუფლად ინავარდებენ სადაც სურთ. ქუჩები თქვენს უბანში მრავალი სხვადასხვა არსება ისეირნებს. ჯერ პატარები გამოჩნდებიან: თაგვები, ვირთხები, ენოტები, მელიები და ა. შ. შემდეგ მოვლენ დიდი ცხოველები — მგლები, ირმები, დათვები. ოღონდ არა პირველივე წელს, თანდათან. ნათურების გარეშე, დაბრუნდება ბუნებრივი რიტმი. სინათლის ერთადერთი წყარო მზე, მთვარე და ვარსკვლავები იქნება. ღამის ცხოველები თავს ზედმეტად კარგად იგრძნობენ. ხშირად გაჩნდება ხანძარი. ხეებზე, მინდვრებში ან შენობებზე მეხის დაცემამ შეიძლება ცეცხლი გააჩინოს. ჩამქრობი არავინ იქნება და ცეცხლი იქამდე იქნება, ვიდრე ყველაფერს გადაბუგავს. ქალაქის გარშემო სულ რაღაც ერთი წლის შემდეგ, ბეტონი — გზები, ხიდები და შენობები დაახლოებით იმავენაირი იქნება. ათი წლის შემდეგ მათ ნაპრალები გაუჩნდება, რომლებშიც პატარა მცენარეები ამოვა. თანდათანობით გზები ისე დასკდება, რომ დამსხვრეულ მინას დაემსგავსება, ხეებიც კი ამოვა. თანდათან დაჟანგდება ლითონის ბოძების მქონე ხიდები. დაჟანგდება მათი დამჭერი ჭანჭიკები და სხივებიც. თუმცა, საუკუნეებს გაუძლებს ბეტონის დიდი ხიდები, სახელმწიფოთშორისი ბეტონის ავტომაგისტრალები. დაიშლება მდინარეებზე აგებული კაშხლები და დამბები. სასოფლო-სამეურნეო სავარგულები ბუნებას დაუბრუნდება. გაქრობას დაიწყებს მცენარეები, რომლებსაც ვჭამთ. აღარსად იქნება ამდენი სიმინდი, კარტოფილი ან პომიდორი. ფერმის ცხოველები მტაცებლების მარტივ მსხვერპლად იქცევიან. რაც შეეხება შინაურ ცხოველებს? კატები გაგარეულდებიან, ბევრი მათგანი დიდ ცხოველთა მსხვერპლი გახდება. ვერ გადარჩება ძაღლების უდიდესი ნაწილი. ძველი რომის მსგავსი ათასი წლის შემდეგ, სამყარო, რომელიც თქვენ გახსოვთ, ბუნდოვნად, მაგრამ ჯერ კიდევ ამოცნობადი იქნება. ზოგიერთი რამ შემორჩება. ეს იმ მასალის ხარისხზეა დამოკიდებული, რისგანაც ისინია დამზადებული, ასევე კლიმატზე ან უბრალოდ იღბალზე. კორპუსები, კინოთეატრები, სავაჭრო ცენტრები კვლავ იდგება დაკარგული ცივილიზაციის სიმბოლოდ. რომის იმპერია 1500 წელიწადზე დიდი ხნის წინ დაეცა, მაგრამ მათ ზოგიერთ ნაშთს დღემდე ვხედავთ. სხვა თუ არაფერი, ადამიანების უცაბედად გაქრობა გამოაჩენდა, როგორ გავუფრთხილდეთ დედამიწას. ასევე გამოჩნდებოდა, რომ მსოფლიო, რომელიც დღეს გვაქვს, ჩვენ გარეშე ვერ იარსებებდა და ვერც ჩვენ გადავრჩებით, თუ მას არ გავუფრთხილდით. შესანარჩუნებლად, ცივილიზაცია, ისევე როგორც სხვა ყველაფერი, მუდმივ მოვლას მოითხოვს. მომზადებულია The Conversation-ის მიხედვით. Professor Giorgi Pkhakadze, MD, MPH, PhD #drpkhakadze #გიორგიფხაკაძე #accreditationge Профессор Гиорги Пхакадзе. #ПрофессорПхакадзе https://youtube.com/@drpkhakadze წყარო: https://1tv.ge/news/ra-mokhdeba-msoflioshi-adamianebi-rom-ucbad-gaqrnen-1tvmecniereba/?fbclid=IwAR3XgzhaBUjdk81TTwXHQQ--5exhhwZpn9ovoTWvxyVpD1TexWH65f1KFy4

14/09/2023 ავტორი: ირინა დათაშვილი #datashvil საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ექსპერტი, ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის კონსულტანტი, ექიმი, აკრედიტაცია კანადას წარმომადგენელი საქართველოში გიორგი ფხაკაძე წერს: „გაიგეთ აკრედიტაციის სტანდარტები და ორგანიზაცია ნამდვილად თუ არის საერთაშორისო “აკრედიტაცია კანადა“ არის გარე შეფასების განმახორციელებელი ორგანიზაციებისთვის აკრედიტაციის მიმნიჭებელი საერთაშორისო ორგანოს - „ჯანმრთელობის დაცვის ხარისხის საერთაშორისო საზოგადოების/გარე შეფასების ასოციაციის“ (International Society for Quality in Health Care/External Evaluation Association (ISQua/ISQuaIEEA) წევრი და მინიჭებული აქვს აკრედიტაცია, ბოლო განახლება 2022-2026. ამის გადამოწმება მარტივია. შედით ბმულზე: https://ieea.ch/our-programmes/accreditation-programmes.html დაინახავთ მსოფლიო რუკას. რუკის ქვემოთ არის 3 ველი «Country» «Survey Type» «Search Organisation» ველი «County» აკრიბეთ: Canada ველი «Survey Type» მიუთითეთ: Accredited Organisation და დააჯირეთ “ძებნა” ქვემოთ დაინახავთ: «CURRENT AWARD HOLDERS» პირველი ორგანიზაცია სიაში არის «Accreditation Canada» ასევე თქვენ შეგიძლიათ ნახოთ თუ რომრლი ორგანიზაციის საერთაშორისო სტანდარტები არის აღიარებული SQua/ISQuaIEEA მიერ. ამის გადამოწმება მარტივია. შედით ბმულზე: https://ieea.ch/our-programmes/accreditation-programmes.html დაინახავთ მსოფლიო რუკას. რუკის ქვემოთ არის 3 ველი «Country» «Survey Type» «Search Organisation» ველი «County» აკრიბეთ: Canada ველი «Survey Type» მიუთითეთ: « Accredited Standards » და დააჯირეთ “ძებნა” ქვემოთ დაინახავთ: «CURRENT AWARD HOLDERS» მე 5-თე ორგანიზაცია სიაში არის «Health Standards Organisation» ეს ორგანიზაცია არის Accreditation Canada-ს ნაწილი და ლინკიც არის მითითებული. ასევე თქვენ შეგიძლიათ ნახოთ, აკრედიტაციის შემფასებლების ტრეინინგი არის აღიარებული SQua/ISQuaIEEA მიერ. ამის გადამოწმება მარტივია. შედით ბმულზე: https://ieea.ch/our-programmes/accreditation-programmes.html დაინახავთ მსოფლიო რუკას. რუკის ქვემოთ არის 3 ველი «Country» «Survey Type» «Search Organisation» ველი «County» აკრიბეთ: Canada ველი «Survey Type» მიუთითეთ: Accredited Surveyor Training Programme და დააჯირეთ “ძებნა” ქვემოთ დაინახავთ: « CURRENT AWARD HOLDERS » ერთადერთი ორგანიზაცია სიაში არის «Accreditation Canada» აკრედიტაცია კანადა მიესალმება საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის ბრძანებას - „სამედიცინო მომსახურების მიმწოდებელი დაწესებულებების საერთაშორისო აკრედიტაციის პირობების დამტკიცების შესახებ“ (ბრძანება №4/ნ 2023 წლის 26 იანვარი), და მზად არის ხელი შეუწყოს სამედიცინო დაწესებულებებს ამ პროცესში. ზემოთ ხსენებული ბრძანების 1-ლი მუხლის მიხედვით, 2025 წლის 1 იანვრიდან, საქართველოს მთავრობის 2013 წლის 21 თებერვლის №36 დადგენილებით დამტკიცებული „საყოველთაო ჯანმრთელობის დაცვის სახელმწიფო პროგრამის“ (დანართი №1) მე-4 მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული მომსახურების მიმწოდებლად განისაზღვროს დაწესებულება, რომელსაც მოპოვებული ექნება საერთაშორისო აკრედიტაცია. ამ პროცესის ხელშეწყობის მიზნით, „აკრედიტაცია კანადამ“ მიიღო გადაწყვეტილება გაეხსნა ოფიციალური წარმომადგენლობა საქართველოში, რომელიც არის დაკომპლექტებული უმაღლესი გამოცდილების ქართველი ექსპერტებით, რომლებიც არიან მომზადებულნი „აკრედიტაცია კანადას“ საერთაშორისო სტანდარტების მიხედვით. ადგილობრივ მრჩეველთა გუნდი მაქსიმალურად შეამცირებს აკრედიტაციისათვის მოსამზადებელ დროს (ყველა კომუნიკაცია არის ქართულ ენაზე, ნებისმიერ კითხვაზე პასუხი გაცემული არის მაქსიმუმ 24 საათში, ქართულენოვანი ქოლ-ცენტრი, ოფისები (თბილისში, ქუთაისში, ბათუმში), პირადი მრჩეველი მიმაგრებული თითოეულ დაწესებულებას, რეგულარული შეხვედრები ყოვრლუ კვირა 3 საათი უშუალოდ დაწესებულებაში), რათა საავადმყოფოებმა შეძლონ გაიარონ აკრედიტაცია 2025 წლის 1 იანვრამდე. აკრედიტაცია კანადა ნერგავს საერთაშორისო სტანდარტებს საქართველოში“ საქართველოში სამედიცინო დაწესებულებების აკრედიტაციის პროცესი დაიწყო. ლინკი: https://www.accreditation.ge/post/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9D-%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1-%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A1-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A8%E1%83%98-%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98-%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%94 მნიშვნელოვან კითხვებზე პასუხები - ძალიან საინტერესო ინტერვიუ გიორგი ფხაკაძესთან ლინკი: https://www.accreditation.ge/post/%E1%83%9B%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C-%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%97%E1%83%AE%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%96%E1%83%94-%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98-%E1%83%AB%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9D-%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A3-%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98-%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%9C Professor Giorgi Pkhakadze, MD, MPH, PhD #drpkhakadze #გიორგიფხაკაძე #accreditationge Профессор Гиорги Пхакадзе. #ПрофессорПхакадзе https://youtube.com/@drpkhakadze

14/09/2023 ავტორი: ირინა დათაშვილი #datashvil საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ექსპერტი, ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის კონსულტანტი, ექიმი, აკრედიტაცია კანადას წარმომადგენელი საქართველოში გიორგი ფხაკაძე 2021 წლის 14 სექტემბერს გვაფრთხილდება “გრძელი კოვიდის” შესახებ. საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ექსპერტი, ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის კონსულტანტი, ექიმი, აკრედიტაცია კანადას წარმომადგენელი საქართველოში გიორგი ფხაკაძე წერს: „14/09/2021 პირველი ვიყავი საქართველოში, ვინც საჯაროდ ვაფრთხილებდი მოსახლეობას “გრძელი კოვიდის” შესახებ. სამწუხაროდ, მოსახლეობა ცრუ მეცნიერებებს და შარლატან/კლოუნებს აყვა და შედეგსაც ვხედავთ. გრძელი კოვი და პოსტ კოვიდი უკვე გახდა ცალკე “სპეციალიზაცია” და პოსტ კოვიდური კლინიკების მომრავლება ამის დასტურია. მოუსმინეთ და დაიჯერეთ დარგის დამოუკიდებელ ექსპერტებს (ვიღაცისტები, თავად იცით ვინ არიან)“ „შეიძლება, მთელი ცხოვრება დაგტანჯოთ“ – ნახეთ რას ამბობს გიორგი ფხაკაძე ლინკი: https://old.primetime.ge/sheidzleba-mteli-tskhovreba-dagtanjot-nakhet-ras-ambobs-giorgi-fkhakadze/?fbclid=IwAR1SeAopV58E8aSJqDF3Od1mwppmP0zKLFT9a9oFGBQwax8ZNVX9jQDtmdE Professor Giorgi Pkhakadze, MD, MPH, PhD #drpkhakadze #გიორგიფხაკაძე #accreditationge Профессор Гиорги Пхакадзе. #ПрофессорПхакадзе https://youtube.com/@drpkhakadze

13/09/2023 ავტორი: ირინა დათაშვილი #datashvil მეცნიერებმა ადამიანის კუჭის უჯრედები გადააკეთეს ქსოვილად, რომელიც სისხლში შაქრის მომატების საპასუხოდ ინსულინს გამოიმუშავებს; მიღწევა აჩენს იმედს, რომ პირველი ტიპის დიაბეტის მართვის ეფექტიან გზას მივაგნებთ. ექსპერიმენტმა, რომელიც აშშ-ის უეილ კორნელის სამედიცინო კოლეჯის მკვლევრებმა ჩაატარეს, ცხადყო, რომ კუჭის ინსულინის გამომყოფ უჯრედთა (GINS) ტრანსპლანტატებმა თაგვებში დიაბეტი უკუაქციეს. ჩვეულებრივ, პანკრეასის ბეტა უჯრედები ჰორმონ ინსულინს სისხლში შაქრის დონის მატების საპასუხოდ გამოყოფენ. დიაბეტის მქონე ადამიანებში, ეს ქსოვილები დაზიანებული ან მკვდარია და შესაბამისად, მოშლილია მათ მიერ უჯრედებში გლუკოზის საწვავად გადატანის უნარი. მიუხედავად იმისა, რომ კუჭის ინსულინის გამომყოფი უჯრედები ბეტა უჯრედები არ არის, შეუძლიათ მათი ფუნქციის მიბაძვა. საჭმლის მომნელებელ ტრაქტში უხვად არის ღეროვანი უჯრედები, რომლებიც სხვა მრავალი ტიპის უჯრედებად შეიძლება გარდაიქმნას. თანაც, ისინი სწრაფად მრავლდებიან. მთავარი იმედი ის არის, რომ დიაბეტის მქონეებში, ნაწლავის ღეროვანი უჯრედების კუჭის ინსულინის გამომყოფ უჯრედებად გარდაქმნამ უნდა შეამციროს ორგანიზმის მიერ მათი უკუგდების რისკი. „კუჭი ჰორმონების გამომყოფ საკუთარ უჯრედებს გამოიმუშავებს, კუჭის და პანკრეასის უჯრედები განვითარების ემბრიონული ეტაპის მომიჯნავეა და შესაბამისად, არ არის გასაკვირი, რომ შესაძლებელია კუჭ-ნაწლავის ღეროვანი უჯრედები ასე ადვილად გარდაიქმნას ბეტას მსგავს ინსულინის გამომყოფ უჯრედებად“, — ამბობს უეილ კორნელის სამედიცინო კოლეჯის რეგენერაციული მედიცინის ასოცირებული პროფესორი ჯო ჟუ. ამის მიღწევას მეცნიერები უკვე მრავალი წელია ცდილობენ, მაგრამ რეალურ წარმატებას ვერ აღწევდნენ. ამ კვლევაში, კუჭის ინსულინის გამომყოფ უჯრედებად ტრანსფორმაციის გამოსაწვევად, მეცნიერთა ჯგუფმა უჯრედებში კონკრეტული თანმიმდევრობით გაააქტიურა ის სამი კონკრეტული ცილა, რომლებიც გენების ექსპრესიას აკონტროლებენ. გადაპროგრამების პროცესი მაღალეფექტიანია. როდესაც უჯრედები მცირე გროვებად, ორგანოიდებად გაიზარდნენ, გლუკოზისადმი მგრძნობელობა აჩვენეს. ამის შემდეგ, მათ თაგვებში ხანგრძლივი ეფექტები აჩვენეს დიაბეტზე. მკვლევართა განცხადებით, კუჭის უჯრედებიდან კუჭის ინსულინის გამომყოფი უჯრედების (GINS) წარმოება განსაკუთრებით რთული პროცესი არ არის. საჭიროა მხოლოდ რამდენიმე დღე და როგორც ტესტებმა აჩვენა, ახალი ორგანოიდები გადანერგვის შემდეგ მრავალ თვეს ძლებს. „კუჭის ინსულინის გამომყოფმა ორგანოიდებმა გლუკოზისადმი მგრძნობელობა ინდუქციიდან ათი დღის შემდეგაც აჩვენა. ვიდრე თვალს ვადევნებდით (6 თვე) ისინი სტაბილურობას ინარჩუნებდნენ, გამოყოფდნენ ადამიანის ინსულინს და თაგვებში დიაბეტი უკუაქციეს“, — წერენ მკვლევრები. ჰორმონი ინსულინი გადამწყვეტ როლს ასრულებს სისხლში შაქრის რეგულირებაში. საკმარისი ოდენობის გარეშე, ჩნდება ჯანმრთელობის გართულების მრავალი რისკი. დიაბეტი მსოფლიოში მილიონობით ადამიანს აქვს და გლუკოზის დონის საკონტროლებლად, ისინი ინსულინის ინიექციებს იყენებენ. ახალი მიდგომა ჯერ ძლიერ ადრეულ ეტაპზეა, მაგრამ მთავარი ის არის, რომ მან სხეულს ინსულინის კვლავ უფრო ბუნებრივად მართვის საშუალება მისცა. მკვლევრები ხაზს უსვამენ რამდენიმე სხვაობას ადამიანისა და თაგვის კუჭის უჯრედებს შორის, რომლებსაც სამომავლო კვლევებში გადაჭრა სჭირდება; ამას გარდა, საჭიროა კუჭის ინსულინის გამომყოფი უჯრედების ისე დამზადება, რომ ისინი ნაკლებად მოწყვლადნი იყვნენ იმუნური სისტემის მხრიდან თავდასხმისადმი. თუმცა, პირველადი ნიშნები იმედისმომცემია. დიაბეტთან ბრძოლას მეცნიერები სხვადასხვა გზით, აქტიურად აწარმოებენ. კვლევა Nature Cell Biology-ში გამოქვეყნდა. მომზადებულია news.weill.cornell.edu-სა და ScienceAlert-ის მიხედვით. Professor Giorgi Pkhakadze, MD, MPH, PhD #drpkhakadze #გიორგიფხაკაძე #accreditationge Профессор Гиорги Пхакадзе. #ПрофессорПхакадзе https://youtube.com/@drpkhakadze წყარო: https://1tv.ge/news/mecnierebma-gherovani-ujredebi-insulinis-mwarmoebel-ujredebad-gardaqmnes-ramac-tagvebshi-diabeti-gankurna-1tvmecniereba/?fbclid=IwAR0UGbX7MHMvNb2f2YTZ6LTj9jHKD6LWlPqRM8dUbvqV_TfqaeAbgm8YvrI

13/09/2023 ავტორი: ირინა დათაშვილი #datashvil , შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო ინფორმაციას ავრცელებს: საქართველოში DRG მოდელის ამოქმედების შემდეგ, სამედიცინო სერვისებზე პაციენტის თანაგადახდა, მნიშვნელოვნად, 27%-დან 10%-მდე შემცირდა. ამის შესახებ DRG-ის უწყებათაშორისი საკოორდინაციო საბჭოს წევრები აცხადებენ. საბჭოს სხდომაზე სამედიცინო დაწესებულებებში, დაფინანსების ახალი მოდელის 10 თვის შედეგები და სამომავლო გეგმები განიხილეს. ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის საქართველოს წარმომადგენლობის ხელმძღვანელის, სილვიო დომენტეს შეფასებით, საქართველოში DRG მოდელის დანერგვით, მოსახლეობის ფინანსურ დაცულობა გაიზარდა, სამედიცინო დაწესებულების მართვა კი გაუმჯობესდა და მეტად გამჭვირვალე გახდა. საბჭოს წევრებმა, DRG მოდელის გაფართოების აუცილებლობაზე იმსჯელეს. აღინიშნა, რომ წლის ბოლომდე, დაფინანსების ახალი სისტემა მშობიარობას, საკეისრო კვეთასა და ნეონატალური ასაკის ინტენსიურ მკურნალობას შეეხება. დაფინანსების აღნიშნული მოდელი, სისტემის მეტ გამჭვირვალობას უზრუნველყოფს, შესაბამისად, სამინისტრო, უმოკლეს ვადებში, ახდენს რეაგირებას დარღვევებსა და არაკეთილსინდისიერ ქმედებებზე. DRG უწყებათაშორისი საკოორდინაციო საბჭოს წევრები ჯანდაცვის სამინისტროს, პარლამენტის ჯანდაცვის კომიტეტის, ფინანსთა სამინისტროს, ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს, სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის, კონკურენციის სააგენტოს, ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის, ასევე, დარგობრივი ასოციაციების წარმომადგენლები არიან. სამედიცინო დაწესებულებებში DRG მოდელის დანერგვა ჯანდაცვის სერვისების ხარისხისა და გამოსავლების გაუმჯობესებას ისახავს მიზნად. DRG მეთოდით ავტომატურად გამოითვლება ის სამართლიანი ფასი, რასაც სახელმწიფო, მოქალაქეების ხარისხიანი მკურნალობისთვის, სამედიცინო დაწესებულებებს გადაუხდის. Professor Giorgi Pkhakadze, MD, MPH, PhD #drpkhakadze #გიორგიფხაკაძე #accreditationge Профессор Гиорги Пхакадзе. #ПрофессорПхакадзе https://youtube.com/@drpkhakadze

13/09/2023 ავტორი: ირინა დათაშვილი #datashvil დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო ინფორმაციას ავრცელებს: ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილე, თამარ გაბუნია დიაბეტის მსოფლიო ფონდის დირექტორთა საბჭოს წევრებს შეხვდა.ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილემ სტუმრებს, ქვეყანაში შაქრიანი დიაბეტის მიმართულებით მიმდინარე და განხორციელებული პროექტები გააცნო. მხარეებმა განიხილეს პროგრამული სიახლეებიც. როგორ შეხვედრაზე აღინიშნა, უკვე მეორე წელია, სამინისტრო, ბენეფიციარებისთვის, სისხლში გლუკოზის უწყვეტი მონიტორინგის სისტემებისა და სენსორების (CGM) შესყიდვას უზრუნველყოფს. ასევე, გაიზარდა დიაბეტის მართვის პროგრამის გეოგრაფიული ხელმისაწვდომობა. დიაბეტის მსოფლიო ფონდის წარმომადგენლებმა ამ მიმართულებით განხორციელებული პროექტები დადებითად შეაფასეს და სამომავლო თანამშრომლობის გაღრმავებაზე მზადყოფნაც გამოთქვეს. შეხვედრაზე, მხარეებმა, დიაბეტის მართვის გაიდლაინის შემუშავებაზეც ისაუბრეს, რომელიც სხვადასხვა მიმართულების ექიმების გადამზადებას, დაავადების მულტიდისციპლინური მართვის პრინციპების განხორციელებასა და ჯანდაცვის სისტემის სხვადასხვა რგოლებს შორის ეფექტურ კოორდინაციას ითვალისწინებს. აღსანიშნავია, რომ დიაბეტის მსოფლიო ფონდი, გლობალურად, დიაბეტის პროექტების დონორი ორგანიზაციაა, რომელიც საქმიანობას 119 ქვეყანაში ახორციელებს. პროექტის მიზანი დიაბეტის პრევენცია და მკურნალობის გაუმჯობესებაა. Professor Giorgi Pkhakadze, MD, MPH, PhD #drpkhakadze #გიორგიფხაკაძე #accreditationge Профессор Гиорги Пхакадзе. #ПрофессорПхакадзе https://youtube.com/@drpkhakadze